Projekt budowy Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej w Musongati

Projects > Musongati

50 lat obecności Karmelitów Bosych w Burundi i Rwandzie

Dar jubileuszowy dla lokalnego Kościoła

Jubileusz to więcej niż celebracja i dziękczynna msza z biskupem. To wydarzenie wielowymiarowe. Karmel w Burundi przeżywa jubileusz w różnych jego wymiarach. Pierwszy to wdzięczność wyrażana w radości (Festiwal młodzieżowy w Gitega). Drugi to wykupywanie niewolników z ciążących okowów przeszłości - przeżywamy to w budowaniu domów dla Pigmejów, by mogli wyrwać się z niestabilności przeszłości (projekt Bujumbura - 50 domów na 50 lecie Karmelu). Trzeci wymiar to również wysiłek upamiętnienia przebytych lat w różnych formach wydawniczych (publikacje po polsku: album i książki i po francusku, jak i audycje radiowe, tak w Polsce jak i w krajach misyjnych, podobnie i montaże video na temat historii i aktualnej obecności).

Obok powyższych inicjatyw typowo jubileuszowych, tworzy się coś, co ma szansę na trwale pozostawić pozytywny ślad w Kościele w Burundi. To tworzące się Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej w Musongati.

Musongati – Pierwsze dziecko karmelitańskiej misji

Nie przypadkiem to właśnie Musongati zostało wybrane na miejsce głównych obchodów jubileuszowych. Wybór był oczywisty. Musongati to pierwsze dziecko misyjnego zrywu. Bracia samodzielną posługę rozpoczęli w Mpinga. Jednak była to misja przejęta po Ojcach Białych, niestworzona od zera. Musongati było integralną częścią parafii Mpinga. Tak więc, bracia posługiwali w Musongati od samego początku dojeżdżając do Musongati jako do jednej z 11 kaplic dojazdowych. Od 1974 zamieszkali tam na stworzonej parafii. Musongati powstało prawie od zera, zbudowane przez Karmel, tak przez Braci jak i Siostry Karmelitanki Dzieciątka Jezus.

Historia 50 lat obecności Karmelu w Burundi nierozerwalnie wiąże się z tą właśnie misją. Z wyjątkiem 5 letniej banicji (1985-1990), bracia trwają tam od 50 lat. Próby oporu wobec antykościelnego reżimu i próby obrony krzyża, skończyły się wyrzuceniem misjonarzy z parafii. Lata 90-te to heroiczne trwanie w oku cyklonu. Chronieni przez wojsko nie opuścili ludzi w czasie wojny. Przez najbardziej krwawy okres wojny domowej przyjęli do parafii tysiące uciekinierów, wojennych uchodźców.

Bracia posługując sakramentami w około 5 parafiach gdzie miejscowi kapłani musieli katapultować się ucieczką, stali się dla ludzi przykładem gorliwych pasterzy. To właśnie w tych okolicznościach należy dopatrywać się początków ruchu pielgrzymkowego do parafii Musongati.

Musongati – Rodzące się Sanktuarium

Od Królowej Apostołów do Królowej Szkaplerza Świętego. Tak można by podsumować duchowy rozwój tego miejsca. Parafia pod wezwaniem Królowej Apostołów, stała się powoli miejscem oddziaływania duchowości karmelitańskiej. Pierwsze dziesięciolecia to duży wysiłek położony na pierwszą ewangelizację - katechumenat, przygotowanie do chrztu, tworzenie infrastruktury. Dziś, po 50 latach, jesteśmy na nowym etapie. To czas pogłębiania wiary. Musongati jako model pogłębionej ewangelizacji przyjął rys maryjny z misją krzewienia zdrowej i pogłębionej pobożności maryjnej.

Musongati miejscem charyzmatycznym stało się w czasie wojny. Gdy w okolicy trudno było znaleźć kapłanów do spowiedzi, nasi współbracia mimo zagrożenia życia, przyjmowali ludzi do spowiedzi. Jeździli też po terenie i szukali wiernych. Pierwsi pielgrzymi to marnotrawni synowie szukający przebaczenia i powrotu do wspólnoty przez spowiedź. Drugim przyczynkiem do rozpowszechnienia się wieści o duchu panującym w Musongati, byli uchodźcy powracający do swoich miejscowości. To oni roznieśli po kraju wieść o miejscu takim jak Musongati, gdzie kapłani spowiadają, opowiadają o Maryi i przyjmują do Szkaplerza a Siostry przez posługę miłosierdzia ratują ludziom zdrowie. Wieści rozeszły się po kraju. Ruch pielgrzymkowy zaczął osiągać zasięg poza diecezjalny, poza regionalny, wręcz ogólnokrajowy. I tak zaczęły się pierwszopiątkowe i sobotnie pielgrzymki do Musongati. Teren był podatny gdyż Burundi w początkach ewangelizacji poznało czym jest Szkaplerz. Ojcowie Biali rozpowszechniali to nabożeństwo, jednak w latach 50-tych i 60-tych znacznie osłabło. Teraz jest szansa na renesans tej wielowiekowej tradycji duchowej.

Dzięki rozwijającym się pielgrzymkom i rodzącemu się sanktuarium, to doświadczenie duchowe staje się zagłębiem karmelitańskich powołań w Burundi.

Musongati - Jubileuszowe spojrzenie wprzód

Od kilku lat jako Wikariat Karmelitański, próbujemy uchwycić to charyzmatyczne wydarzenie w trwałą strukturę. To służba utrwalania rodzących się dzieł charyzmatycznych. Rodzące się sanktuarium jest naprawdę inicjatywą oddolną, nie wymyśloną czy zaplanowaną przez Karmelitów, ale wyrazem upartej pobożności ludowej. Teraz czas, by ją usankcjonować. Biskup diecezji nam błogosławi.

Zaczęliśmy od wody. Nie święconej, ale pitnej. Dzięki dobrodziejom z diecezji Sztokholm w Szwecji, fundacji Abana Baseka i rodzinie z Chicago, udało nam się wykopać studnię głębinową. Pielgrzymi mają wodę. A przy okazji, prawie tysiąc dzieci w przy parafialnej szkole i ojcowie w klasztorze. Pielgrzymi nie są już zmuszani o zmierzchu dyskretnie w lesie szukać źródełek wody, by po kilkudniowym marszu móc się umyć. W Musongati jest woda.

W ubiegłym roku, dzięki pomocy Ad Gentes z Warszawy, utworzono prostą w formie drogę krzyżową, by pielgrzymi mogli w przykościelnym lesie podążać po śladach Męki Pańskiej, rozpoczynając od stóp prześladowanego krzyża sprzed Kościoła parafialnego. Stacje namalowane są przez miejscowych artystów, co dodaje im dodatkowej wartości.

Postawiono też figurę Świętej Teresy od Dzieciątka Jezus, wyrzeźbioną przez miejscowych artystów z Gitega. Nie jest to finezja pierwszej klasy, ale wyraz miejscowych możliwości czynnego uczestniczenia w tworzeniu katolickiej tradycji. Chcemy, by to sanktuarium nie było produktem importowanym z zewnątrz, ale owocem miejscowych wrażliwości.

Czas na ciąg dalszy…

Chcemy móc przyjąć na noc matki z niemowlętami, które przemierzają dziesiątki kilometrów na pieszo. Często całonocne czuwanie pod chmurką, po kilkudniowym marszy, jest ponad siły. Dach nad głową i materac są konieczne. Potrzebne jest proste dormitorium z piętrowymi łóżkami dla ubogich pielgrzymów. Może tez w przyszłości będzie potrzebne kilka pokoi dla pielgrzymów, którzy byli by wstanie wynająć pokój.

Konieczna wydaje się też sala konferencyjna dla grup pielgrzymkowych. Parafia ma też potrzebę przestrzeni gdzie mogłaby organizować duże spotkania parafialne. Nie zapominajmy, to parafia z 30 tysiącami praktykujących katolików.

Przed nami w tym roku budowa tzw. sanktuarium, czyli rozbudowanego ołtarza polowego dedykowanego Matce Bożej Szkaplerznej. To przestrzeń liturgiczna na uroczystości szkaplerzne i zjazdy Bractw Szkaplerznych. Odpowiedzialnym za ten wielki i kilkuletni projekt został mianowany o. Fryderyk Jaworski. W następnym tekście opowie o szczegółach powyższej inwestycji. Módlmy się o wszelkie błogosławieństwo dla Niego i o otwartość serc licznych wiernych noszących Szkaplerz Karmelitański w Polsce i na świecie. By wierni w Burundi, jednego z najbiedniejszych krajów świata, mieli szansę pielgrzymować do pięknego miejsca, gdzie ogród Karmelu nie będzie tylko symbolem ale i rzeczywistością. W Imieniu Wikariatu proszę o wsparcie tego głównego na dzień dzisiejszy projektu Wikariatu. Ofiary można składać z dopiskiem: SANKTUARIUM MUSONGATI.

Dziękujemy Biurowi Misyjnemu za inicjatywę dedykowania tegorocznego kiermaszu w Czernej na potrzeby powstającego Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej w Musongati.

Królowo Szkaplerza Świętego, módl się za nami.

Kontakt z o. Fryderykiem Jaworskim: mail: fryderykjaworski@hotmail.com; WhatsApp: +257 611 951 29

Informacje o postępach w realizacji znajdziecie na stronie Wikariatu Burundi Rwanda:

http://amahoro.pl/projekt-budowy-sanktuarium-matki-bo-ej-szkaplerznej-w-musongati.html

o. Maciej Jaworski, Bujumbura

odpowiedzialny za projekty w Wikariacie Burundi-Rwanda.

PROJEKT BUDOWY SANKTUARIUM MATKI BOŻEJ SZKAPLEŻNEJ MUSONGATI, BURUNDI

Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej w Musongati darem jubileuszowym i odpowiedzią na potrzeby Kościoła burundyjskiego

„Trzeba pamiętać, że czas i miejsce należą całkowicie do Boga.”

(św. Jan Paweł II, Homilia, Łagiewniki, 2002 r.)

Drodzy Przyjaciele Misji Karmelitańskich w Burundi i Rwandzie!

Amahoro ya Kristu! Pokój Chrystusa!

Tak się jakoś od początku mojej przygody misyjnej z Burundi składa, że przyjeżdzam tutaj to jest świętowany jakiś jubileusz. Mój pierwszy pobyt i posługa duszpasterska w charakterze delegata prowincjała rozpoczęła się od małego jubileuszu 40 lat obecności Karmelitów Bosych w Burundi. Centralnym punktem tego dość spontanicznego jubileuszu była uroczysta Eucharystia dziękczynna sprawowana w Mpinga, gdzie „wszystko się zaczęło”. Ale złoty jubileusz to nie to samo. To wydarzenie o wiele bardziej zobowiązujące. Jego obchody, choć utrudnione epidemią, są bogate i wielowymiarowe, o czym w sposób bardzo sugestywny pisze O. Maciej Jaworski w artykule: Dar jubileuszowy dla kościoła w Burundi na 50 – lecie misji karmelitańskich.

Wymowa Roku Jubileuszowego: Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie, (Mt 10, 8).

To właśnie do daru pragnę nawiązać w mojej refleksji: „Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie” (Mt 10,8). Są to słowa wypowiedziane przez Jezusa, gdy wysłał apostołów do szerzenia Ewangelii. Jezus

pragnął, aby Jego Królestwo było propagowane przez gesty bezinteresownej miłości, wielkoduszności, wspaniałomyślności, ofiary i odwagi, aby wymienić tylko niektóre z nich. To właśnie te różnorakie wspaniałomyślne gesty na przestrzeni ostatnich 50 lat karmelitańskiej posługi misyjnej w Burundi i Rwandzie świętujemy w tym roku jubileuszowym. Ewangelicznie przeżywany Jubileusz nie może ograniczyć się jedynie do uroczystej Eucharystii sprawowanej przez ordynariusza diecezji, nuncjusza czy dostojnego kardynała z Watykanu. Choć taka celebracja jest zawsze mile widziana. Ewangelicznie przeżywany jubileusz jest również retrospektywnym i wdzięcznym spojrzeniem wstecz na dar Boży otrzymany i pomnożony na przestrzeni upływającego czasu, jest bez wątpienia czymś zobowiązującym, gdyż zaangażowanie i szlachetność dokonanych dzieł zobowiązuje. (Francuskie powiedzenie: Noblesse oblige).

Dziękujemy, oczywiście, za dar fundatorów i promotorów misji karmelitańskich u jej początków (1971), dziękujemy za tych, którzy tę misję rozwijali i umacniali w pierwszych dekadach jej istnienia. Wielu z nich odeszło już do Pana, aby nadal wspomagać nas w jeszcze bardziej skuteczny sposób. Ale w szczególny sposób pamiętamy o Was, Kochani Przyjaciele naszych misji afrykańskich, którzy poprzez modlitwę, cierpienie ofiarowane za misje i finansowe wsparcie, macie swój szczególny udział w jej budow i rozwoju na przestrzeni ostatnich 50 lat. Jesteście bowiem świadomi, że życie jest darem od Boga, i jak napomina święty Paweł: „Cóż masz, czego byś nie otrzymał?” (1 Kor 4,7). W imię tak właśnie pojętego daru stajecie się wy również darem dla lokalnego Kościoła Burundi i Rwandy.

Cieszę się ogromnie, że mogę dzielić tę jubileuszową radość tutaj w Afryce. Nie bez znaczenia jest również mój powrót do Bużumbury, do klasztoru, który w latach 2014-16 rósł na moich oczach,

wzrost okupiony trudem i ofiarą całej wspólnoty lokalnej, żyjącej przez dwa lata na placu budowy, gdzie permanentny zgiełk i hałas ustawał tylko w godzinach nocnych. Dzisiaj cieszy jednak fakt, że zbudowany wówczas dom formacyjny nadal stoi i ma się całkiem dobrze, choć to wcale takie oczywiste nie jest, zwłaszcza na kontynencie afrykańskim. Niegdyś wątłe i niepozorne sadzonki krzewów, drzew i palmy królewskiej, wyrosły dzisiaj na wspaniałe i pełne wdzięku drzewa, dodające szaremu budynkowi domu afrykańskiego kolorytu i witalności.

Ale moja radość nie ogranicza się jedynie do nieco uczuciowych związków z Bużumburą. Cieszy mnie niezmiernie decyzja i plany (już od 2018 r.) realizacji projektu rozbudowy sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej w Musongati. Jestem głęboko przekonany, że wszyscy bez wyjątku, karmelici i wierni, ordynariusz miejsca i prowincjał w Krakowie, ale chyba najbardziej sami pielgrzymi udający się do tego miejsca kultu są całkowicie zgodni co do zasadności i konieczności tego projektu. Już od dłuższego czasu mówiło się o naglącej, by nie powiedzieć bardziej dosadnie, palącej potrzebie stworzenia niezbędnej struktury odpowiadającej podstawowym potrzebom i oczekiwaniom pielgrzymów. Szkoda, że projekt nie wystartował zgodnie z planem, gdyż byłby on niejako pięknym przygotowaniem i ukoronowaniem radości jubileuszowej. Ale ufamy, że jesteśmy na dobrej drodze do jego rozpoczęcia i realizacji. Kilka słów na ten temat.

Projekt ołtarza polowego w Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej w Musongati

O ile wspomniana powyżej rozbudowa Sanktuarium w Musongati rozradowała niezmiernie moje serce, to fakt delegowania na mnie odpowiedzialności za jego realizację ostudziło nieco euforię. Oczywiście, nie byała dyskusji. Należało to zrobić. Brak doświadczenia funkcjonowania sanktuarium, zwłaszcza w Afryce, był głównym problemem. Jednak przy współpracy z lokalną wspólnotą z Musongati i „obowiązkowych” pielgrzymkach do kilku lokalnych sanktuariów maryjnych problem ten, z Bożą pomocą, wydaje się do „przeskoczenia”.

Po miesiącu pracy z architektem-inżynierem udało się wypracować plan ołtarza polowego, który jest pierwszym i, jak się wydaje, najważniejszym elementem planowanej rozbudowy sanktuarium. Będzie on oczywiście dedykowany głównej patronce miejsce: matce Bożej Szkaplerznej. Będzie to serce Sanktuarium.

Zasadniczym motywem budowy ołtarza jest fakt, że na doroczną pielgrzymkę z okazji uroczystości M. B. Szkaplerznej przybywa do Musongati od 4 to 6 tyś. pielgrzymów. Pojemność kościoła to max 600 do 800 osób. Tak więc celebracja na zewnątrz kościoła jest koniecznością. Podobnie noce czuwania i celebracje pierwszych sobót miesiąca tego się domagają.

Planowany ołtarz polowy przewiduje prostą konstrukcję składającą się z obszaru zadaszonego blachą na więźbie metalowej (około 800 osób) i obszaru poza zadaszeniem (trybuna), ławki murowane kamienno-cementowe) do 1600 miejsc. Poza tym obszarem planowana jest przestrzeń zagospodarowana i względnie wolna, dająca możliwość uczestniczenia w Eucharystii dużej liczbie uczestników. Jesteśmy przekonani, że nie ma realnej potrzeby budowy trybuny dla 4 czy 6 tyś. pielgrzymów, gdyż w takiej liczbie gromadzą się oni, jak dotąd, tylko raz w roku.

Obszar zadaszony przewiduje minimalną strukturę lokalową: zakrystia, dwa małe magazynki, dwie toalety, oratorium (z zainstalowanym tabernakulum) i sala spotkań (każda mieszcząca około 77 osób), obydwie komunikujące z centrum ołtarza i miejscem przewodniczenia. W budowie ołtarza polowego, w układaniu posadzki i budowie ławek wykorzystany będzie w głównej mierze lokalny kamień, cegła i cement).

Długoplanowe perspektywy rozbudowy Sanktuarium

Zadaniem każdego miejsca kultu a zwłaszcza sanktuarium jest umożliwienie wiernym i pielgrzymom spotkania się z Bogiem i umocnienia wiary, nadziei i miłości a niekiedy nawet całkowitego odbudowania ich własnego sanktuarium duszy (i ciała), tak by po powrocie do siebie, mogli oddawać cześć Bogu w duchu i prawdzie, jak domaga się tego Jezus.

Tak więc następnym etapem rozbudowy sanktuarium będzie skromne dormitorium, pomyślane zwłaszcza o matkach z dziećmi i osobach starszych czy chorych, które przybywają do sanktuarium.
Inną dość kosztowną inwestycją będzie sala konferencyjna służąca zarówno potrzebą parafialnym jak i sanktuaryjnym. To będzie stosunkowo prosta technicznie budowa z niewielkim zapleczem, takim jak magazyn, schowek na środki i sprzęt czyszczący, toalety.
Reorganizacja istniejących biur parafialnych i mieszkań z dobudową aneksu do istniejącego budynku.
Brama i portiernia wprowadzająca na teren Sanktuarium.
Ogrodzenie: na początku z żywopłotu, cyprys z elementami muru lub ogrodzenia twardego. Może kiedyś, docelowo, solidny mur z cegły.
Parking przy sanktuaryjny
Ponadto cała gama mniejszych inwestycji mających na celu uczynienie obszaru sanktuarium bardziej sprzyjającym modlitwie nie tylko zmasowanych grup pielgrzymów raz w roku, ale i modlitwie mniejszych grup i pielgrzymów indywidualnych. Te inwestycje mogą być prowadzone równocześnie, na miarę możliwości i dostępnych środków finansowych.
Wytyczenie ścieżek na terenie sanktuarium wg. poniższej mapy planowanych inwestycji
Grota Matki Bożej z Lourdes
Przestrzeń Miłosierdzia z dużą figurą Jezusa Miłosiernego i mniejszymi św. Faustyny i św. Jana P. II, orędownika miłosierdzia, konfesjonały.
Zakątek Matki Bożej z błogosławionym Izydorem Bakanja męczennikiem szkaplerza św.
Przebudowa Drogi Krzyżowej i prawdopodobnie kapliczki św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Idea umieszczenia Świętej wraz z jej kanonizowanymi rodzicami, z myślą o małżeństwach.
Dróżki różańcowe
Obsadzenie krzewami i drzewkami terenu sanktuarium i założenie trawników.

Fot. 1. Istniejąca droga krzyżowa na terenie sanktuaryjnym Fot. 2. Miejsce pod ołtarz polowy Matki Bożej Szkaplerznej.

Mam nadzieję, że nie dałem się ponieść zbytnio wyobraźni i marzeniom. Jestem świadomy, że nie jest to projekt na rok lub dwa, ale na lata. Cieszę się, że mogę się w niego zaangażować, a z Bożą i Waszą pomocą prowadzić to dzieło. Zwiększająca się liczba pielgrzymów w Musongati nie jest zasługą pracujących tu od lat karmelitów ale wielką łaską Boga i Najświętszej Panny. Jestem przekonany, że także realizacja tego projektu, zależy od wielkiej łaski Boga i otwartości Waszych serc. Jeśli coś z tych dobrych zamiarów uda się zrealizować, będzie to dowodem błogosławieństwa Bożego. Ostatnio zapytałem kustosza sanktuarium Najświętszego Serca Jezusa w Muyaga, kolebki katolicyzmu w Burundi o firmę, która budowała sanktuarium, odparł: Ojcze, sanktuarium nie buduje firma, ale Duch Święty. Przyznam, że przez kilka dni nie wiedziałem co odpowiedzieć na takiego smsa. Oświeciło mnie Słowo Boże, które mówi bardzo wyraźnie: Jeżeli Pan domu nie zbuduje, na próżno się trudzą ci, którzy go wznoszą. Jeżeli miasta Pan nie ustrzeże, strażnik czuwa daremnie (Ps 127).

Tym budującym słowem psalmisty kończę to moje rozwlekłe pisanie. Pozdrawiam Was serdecznie! Wyrażam również cichą nadzieję, że w następnym numerze Amahoro, będę mógł podzielić się z Wami przebiegiem prac nad ołtarzem polowym M. B. Szkaplerznej.

Proszę Was gorąco o modlitwę w intencji tego projektu. Ewentualne ofiary na jego realizację można przesyłać na konto Biura Misyjnego z dopiskiem: SANKTUARIUM MUSONGATI. W przypadku pragnienia sprecyzowania donacji na jeden w wymienionych wyżej elementów sanktuarium proszę o podanie w skrócie jego nazwy. Np. Dormitorium. Za Waszą modlitwę i pomoc finansową z serca Wam dziękuję i proszę, aby Was Bóg obficie błogosławił tak abyście sami stawali się błogosławieństwem dla innych!

Z pozdrowieniem braterskim i modlitwą

O. Fryderyk Jaworski, ocd,

Odpowiedzialny za realizację projektu Sanktuarium w Musongati

Bujumbura, 31.01.2021

Kontakt z o. Fryderykiem Jaworskim: mail: fryderykjaworski@hotmail.com; WhatsApp: +257 611 951 29

Informacje o postępach w realizacji znajdziecie na stronie Wikariatu Burundi Rwanda:

http://amahoro.pl/projekt-budowy-sanktuarium-matki-bo-ej-szkaplerznej-w-musongati.html